WATMAN (Water Management Software)

WATMAN bir su yönetimi yazılımıdır. Su kaynakları planlamasında ve havza politikaları oluşturulmasında, olası yönetim senaryolarını çeşitli araçlarla analiz etmeye yönelik modüler bir yazılım olup aşağıdaki modüllerden oluşmaktadır.

 Reservoir (Hazne İşletme Simülasyonu)
Irrigation (Sulama Sistemlerinin Simülasyonu)
City (Kentsel Su İhtiyacı Simülasyonu)
River (Akarsu Yağış-Akış Simülasyonu)
Groundwater (Yeraltısuyu Simülasyonu)

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de su kaynakları yönetimi günden güne zorlaşmaktadır. Kısıtlı su kaynaklarının tarım, içmesuyu, enerji ve çevre gibi sektörler arasında sürdürülebilir paylaşımı için havza genelindeki tüm su kaynaklarının entegre bir biçimde planlanması ve yönetilmesi zorunlu hale gelmiştir. Bu zorunluluk nedeniyle gelişmiş ülkeler, karar destek sistemlerindeki gelişmelerden de yararlanarak entegre yönetim yaklaşımını uygulamaya başlamışlardır. Su yönetiminde özel sektörün de yer aldığı bu ülkelerde sürdürülebilir kaynak paylaşımı (su tahsisi) bu karar destek sistemleriyle tesis edilmektedir.

Ülkemizde ise entegre su kaynakları yönetimi yaklaşımı yeni bir olgudur. Bugüne kadar mevcut geleneksel yöntemlerle gerçekleştirilen su kaynakları planlama çalışmaları noktasal ölçekte kalmış; planlama kapsamında havza bütünlüğü (entegre yaklaşım) çoğunlukla gözetilememiştir. Bunun sonucu olarak, değişen iklimler, gelişen endüstri, artan nüfus ve tarımsal faaliyetlerin ortaya çıkardığı ek talepler yeterince karşılanamamış ve su kaynaklarımızda kıtlık ve kalite sorunları yaşanır olmuştur. Bu gelişmelere paralel olarak ülkemizde, devlet eliyle inşaa edilen ve işletilen baraj, sulama sistemleri ve hidroelektrik santrallerin yavaş yavaş özel sektöre devredilmeye başlandığı görülmektedir. Bununla birlikte, suyun stratejik ve ekonomik önemi özel sektör tarafından anlaşılmaya başlandıkça, özel sektör yap-işlet-devret ya da diğer modellerle baraj, sulama sistemleri ve hidroelektrik santraller inşaa etmeye ve işletmeye başlamışlardır. Bir yandan özel sektörün yer kapmaya çalıştığı, bir yandan da devletin yavaş yavaş rolünü özel sektöre devretmeye başladığı su kaynaklarını kullanma ve geliştirme çalışmalarında kurumlar arasında ciddi anlaşmazlıkların, çıkar çatışmalarının yaşanması kaçınılmaz olacaktır. Örneğin, özel sektöre ait birbiri ardına bağlı enerji amaçlı birçok barajın bulunduğu havzalarda suyun firmalarca paylaşımı ciddi sorunlar doğuracaktır. Havzalardaki sulama ve çevresel su ihtiyaçlarını da bu paylaşıma dahil edecek olursak, söz konusu sorunların şiddetinin ve kapsamının daha da artacağı çok açıktır. Bu sorunların çözümünde ise tüm özel sektör ve kamu su kullanıcıları arasında olası su tahsis senaryolarının karar destek sistemleriyle irdelendiği, tüm su kullanıcılarının beklentilerinin olabilecek en üst düzeyde karşılandığı "entegre yaklaşımın" belirlenmesi yer almaktadır.

Yapılacak projede (WATMAN-Reservoir), yakın bir gelecekte su kaynakları planlamasında ve yönetiminde yoğun bir biçimde rol alacak olan özel sektör firmalarıyla birlikte resmi kuruluşların, yapacakları sulama, içmesuyu, enerji gibi çok amaçlı baraj projeleri için kendilerine tahsis edilmesi gereken su miktarlarını, havza bütününü göz önüne alarak, sürdürülebilirlik açısından irdeleme imkanı tanıyan entegre bir karar destek sisteminin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Söz konusu karar destek sistemiyle, özel yada kamu sektöründeki yatırımcılar sulama, içmesuyu temini ve enerji gibi çok amaçlı bir barajın planlamasını yapabilecek; yine aynı sistemle, mevcut baraj hazneleri için belirli senaryolar altında gerçekleştirilen işletme programlarını sınayarak optimum işletme programlarını hazırlayabileceklerdir. Bu proje sonunda elde edilecek karar destek sistemi sayesinde havzalardaki su arz ve talep dengesi analitik bir modelle tesis edilmiş olacak, akılcı yaklaşımlarla ortaya konan tahsisler sayesinde çıkar çatışmalarının önüne geçilebilecek, hem özel sektör hem de kamu sektörü su kaynaklarımızdan optimum yararlanma alternatiflerini görebileceklerdir.